Koemelkallergie, lactose-intolerantie & andere nadelige effecten van koemelk
Steeds meer artsen en voedingsdeskundigen waarschuwen voor de nadelige effecten van koemelk. De twee bekendste daarvan zijn koemelkallergie en lactose-intolerantie.
- Lactose-intolerantie is een (totaal of gedeeltelijk) gebrek aan lactase, het enzym dat lactose (melksuiker) afbreekt tot enkelvoudige suikers (galactose en glucose) die door de darm kunnen worden opgenomen in het bloed. Mensen met een gebrek aan dit enzym verdragen geen koemelk. Lactose wordt bij hen niet afgebroken maar door bacteriën omgezet in gas en melkzuur. Dit zorgt voor maag-darmklachten, zoals winderigheid, diarree, buikpijn, overgeven, enz.
- Koemelkallergie is een allergische reactie op één of meer proteïnen (eiwitten) in melk, meestal het eiwit caseïne. Dat kan uiteenlopende symptomen veroorzaken: maag-darmklachten, luchtwegaandoeningen, huidklachten, pijn en ontstekingsreacties, psychische symptomen, neurologische aandoeningen en zelfs anafylaxie (levensbedreigende, acute allergische reactie).
Maar melk is ook los van deze twee erkende ziektebeelden niet echt een geschikt voedingsmiddel voor de mens. We sommen hieronder even de mogelijke gevolgen op van te veel koemelk.
- verhoogde slijmaanmaak (darmen, luchtwegen)
- verminderde immuniteit
- gezwollen keel- en neusamandelen
- maag-darmklachten
- terugkerende infecties
- allergie, eczeem, astma
- auto-immuniteit (reumatoïde artritis, diabetes type 1 en andere auto-immuunziekten)
- nierstenen
- verminderde opname van mineralen en vitamine B12
- verhoogde aanmaak van insuline
Toch blijven reclameslogans als "Melk is goed voor elk", "Melk en je kan tegen een stootje" en "Drink nu melk voor later" melk en zuivelproducten promoten. Het belangrijkste argument is dat melk rijk is aan calcium, het mineraal dat we nodig hebben voor sterke botten. Calcium uit melk wordt echter niet goed opgenomen. Teveel melk heeft bovendien een verzurend effect, waardoor mineralen zoals calcium uit de botten worden gehaald. Veel koemelk drinken of zuivelproducten eten kan osteoporose juist in de hand werken. De meeste mensen krijgen klachten door het eten van melkproducten. Doch zal het schrappen van koemelk altijd een gunstig effect hebben op je gezondheid, ook wanneer je geen aangetoonde lactose-intolerantie of koemelkallergie hebt. Je kan koemelk vervangen door plantaardige melk: amandelmelk, rijstmelk, sojamelk, quinoamelk, kastanjemelk, hazelnootmelk, havermelk, kokosmelk, …
Tips bij lactose-beperking
- Kleine hoeveelheden melk (1/2 kop) worden meestal goed verdragen. Drink maximum 1 kop melk of melkproduct in een keer en spreid de inname over de dag. Verdeeld over het ontbijt en het avondmaal kunnen de meeste mensen zelfs 2 koppen melk per dag verdragen.
- 1 kop melk wordt beter verdragen wanneer samen met of verwerkt in een maaltijd (puree) of samen met andere voedingsmiddelen wordt genomen.
- Het gebruik van calcium verrijkte melk kan bijdragen tot de realisatie van de dagelijkse calciumbehoefte via de voeding.
- Vaste voedingsmiddelen vertragen de transit time in de dunne darm en kunnen zo helpen lactose toch nog te splitsen.
- Gefermenteerde melk en yoghurt worden in het algemeen beter verdragen dan melk door de aanwezigheid van lactobacillen die in de dunne darm lactose deels splitsen.
- Harde en gerijpte kaassoorten bevatten weinig of geen lactose en wordt dus in het algemeen goed verdragen.
- Lactose-arme melk en calcium-verrijkte sojadrinks kunnen nuttig zijn ter aanvulling voor mensen met een lactose-malabsorptie die meer zuivel willen gebruiken dan ze kunnen verdragen.
- Calciumrijke voedingsstoffen : broccoli , groene kool , spinazie , waterkers , sinaasappel , amandelen , gedroogde vijgen , brood wit , volkoren , sardienen , zalm .
- Door gebruik van volgende supplementen zou de lactose-intolerantie verminderen. Dit houdt in dat mensen die geen melk en melkproducten kunnen verdragen, na het innemen van deze medicatie, toch een beperkte hoeveelheid melkproducten kunnen verdragen: Lactose OK (Revogan), Kerutabs, Kerulac en Probiotica. De lactobacillen in probiotica stimuleren de lactase activiteit in de dunne darm en hebben zelf ook een lactase-activiteit. Probiotica verminderen hierdoor de klachten van lactose intolerantie.