Bloedonderzoek legt CVS bloot
In Nederland leiden vermoedelijk 30 tot 40 duizend mensen aan het Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Doordat de symptomen diffuus zijn, wordt de diagnose vaak niet gesteld, of pas na langdurig testen door (verschillende) specialisten. Maar er is hoop: in een onlangs uitgevoerd onderzoek werd CVS bij ruim 80 procent van de patiënten correct gediagnosticeerd, door feces- en bloedonderzoek. Maar er is hoop: in recent onderzoek werd CVS bij ruim 80 procent van de patiënten correct gediagnosticeerd.
CVS is ook bekend als myalgische encefalomyelitis (ME). Drie van de vier CVS-patiënten is vrouw. De prevalentie is te verdelen in twee vlagen: tussen de 15 tot 20 jaar en tussen de 30 en 35 jaar. Tijdens het eerste jaar treedt nog weleens spontane genezing op, maar zelden nog na vijf jaar. Meestal houdt de aandoening tientallen jaren aan.
Ziektebeeld
CVS heeft lang een waas van mysterie om zich heen gehad. Bij deze aandoening leidt gangbare inspanning tot overmatige vermoeidheid, die niet wordt verlicht door (nacht)rust. Er kan sprake zijn van post-exertionele malaise, wat betekent dat er weken nodig zijn om te herstellen van lichte inspanning. Veel CVS-patiënten ervaren griepachtige symptomen die ook voorkomen bij ontstekingsziekten: hartproblemen, migraine, soms cognitieve problemen bijgenaamd "brain fog", gastro-intestinale klachten, spier- en gewrichtspijn en gevoelige lymfeklieren zijn allemaal mogelijk. CVS kan een productief leven veranderen in een leven dat eenzaam en afhankelijk is. Eventuele triggers waren tot nog toe gehuld in duister. Onderzoek suggereert dat overmatige activiteit van het immuunsysteem een ??rol speelt bij chronische vermoeidheid, te denken aan laaggradige ontstekingen (LGI).
Mist begint op te trekken
Vanwege het enigma rond CVS wordt soms gesuggereerd dat de ziekte weleens psychosomatisch zou kunnen zijn. Maar de afgelopen twee jaar begint de mist op te trekken: er zijn biomarkers van de ziekte geïdentificeerd in darmbacteriën, alsmede inflammatoire microbiële stoffen in het bloed. Nu blijkt ook dat de darmflora van CVS-patiënten over het algemeen minder divers is. Bovendien huizen er minder bacteriesoorten waarvan bekend is dat ze ontstekingsremmend zijn. Tegelijkertijd komen er ontstekingsmarkers in het bloed voor. Waarschijnlijk zijn deze in het bloed gekomen als gevolg van een lekkende darm, ontstaan door darmproblemen. Bacteriën in het bloed veroorzaken een immuunrespons, die de symptomen kunnen verergeren.
Ontsteking gemeten
Later bleek uit ander onderzoek (n=582) waarin de concentraties van 51 cytokines in het bloed zijn gemeten, dat er 17 met de ernst van de ziekte correleerden. Dertien van die 17 cytokines zijn pro-inflammatoir. Hieruit blijkt dat er een sterke samenhang is tussen ontstekingen en CVS. Voor deze ontdekking zijn bloedmonsters geanalyseerd van patiënten met een gemiddelde duur van de symptomen van ongeveer 10 jaar.
Daarnaast blijken CVS-patiënten over het algemeen een hoger TGF-bèta gehalte te hebben en een lager resistin-gehalte. TGF-bèta is een ontstekingsremmende cytokine, maar in sommige gevallen neemt het een pro-inflammatoir karakter aan, bijvoorbeeld bij bepaalde kankers. Het lijkt in dit geval geen toeval dat de lymfoomincidentie onder CVS-patiënten hoger is dan gemiddeld.
Leptine is een van de cytokines waarvan de niveaus overeenkwamen met de ernst van de ziekte. Behalve zijn functie in het verzadigingsmechanisme, is leptine ook een actieve pro-inflammatoire stof. Over het algemeen is het leptinegehalte in het bloed bij vrouwen hoger dan bij mannen.
Diagnostisering en behandeling
Eerder werd er al getest op overmatige vermoeidheid. Als een CVS-patiënt twee dagen achter elkaar een cardiopulmonaire inspanningstest doet, kunnen zij de tweede dag de resultaten van de eerste dag niet evenaren. Gezonde mensen en zelfs mensen met een hartziekte kunnen dit wel.
Diagnose van LGI is tevens een mogelijkheid, aangezien deze ten grondslag schijnen te liggen aan CVS. Deze ontstekingen zijn latent aanwezig en zijn waarschijnlijk een overblijfsel van een aandoening die men eerder geheel overwonnen dacht te hebben. Zo’n laaggradige ontsteking kan jaren duren en ze zijn de kiem van veel welvaartsaandoeningen.
Overige risicofactoren
Nutriënt- en vezelarme voeding met een hoge glykemische index zijn risicofactoren voor LGI, evenals een verstoorde vetzuurbalans en overmatig alcoholgebruik, mycotoxinen, saponinen en lectinen. Het voedingspatroon kan dus een indicator zijn.
Een verhoogd gehalte CRP-eiwit in het bloed, toont een (latente) ontsteking aan. Het lijkt erop dat feces- en bloedonderzoek in de toekomst een aanvulling kan zijn op deze en andere methodes. Voor meer informatie over onze zeer gevoelige CRP-test kijkt u hier.
Conclusie
De aandoening CVS werd tot nog toe slecht begrepen, waardoor zelfs een psychische oorsprong werd gesuggereerd. Nu komen erkenning, diagnostisering en behandeling eindelijk in zicht. Feces- en bloedtests kunnen helpen bij diagnostisering. Bovendien is gebleken dat verbetering van de darmflora en de vetzuursamenstelling via de voeding effect kan sorteren.
Bronnen
Jose G. Montoya el al., "Cytokine signature associated with disease severity in chronic fatigue syndrome patients," PNAS (2017).
Ludovic Giloteaux et al. Reduced diversity and altered composition of the gut microbiome in individuals with myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome, Microbiome (2016).
Simopoulos AP The importance of the omega-6/omega-3 fatty acid ratio in cardiovascular disease and other chronic diseases. Exp Biol Med (Maywood) (2008)
https://www.bonusan.com/nl/nieuws/bloedwaardencheck-laaggradige-ontsteking/
https://medicalxpress.com/news/2017-07-biomarkers-chronic-fatigue-syndrome-severity.html
https://medicalxpress.com/news/2016-06-indicator-chronic-fatigue-syndrome-gut.html